Hebben we controle over ons pensioen?

Geen OV vandaag - foto: Jeroen Mirck via Flickr

Het OV ligt vandaag plat vanwege een staking. De medewerkers staken voor een goede zaak, namelijk het pensioenbeleid waarmee ze het niet eens zijn. De pensioenleeftijd gaat omhoog maar dat willen ze beperkt hebben, ZZP-ers moeten een mogelijkheid hebben op een voordelige manier pensioen op te bouwen en er moet de mogelijkheid komen om bij zware beroepen eerder met pensioen te gaan. Wat is echter de achterliggende kernvraag?
Ik denk dat we die moeten zoeken op een ander gebied. We zijn de grip kwijt. Op ons pensioeninkomen, de weg die erheen leidt - en wat er gebeurt als je op die 'welverdiende oudedag' bent aangekomen.
We leven langer. Dat is natuurlijk mooi, maar dat betekent dat de pensioenen onbetaalbaar gaan worden. Dat is de reden dat de pensioenleeftijd omhoog gaat: nu richting de 66 jaar, maar voor de jongere generatie zal dat boven de 70 jaar komen te liggen. Uiteindelijk komt het erop neer dat je een heel leven lang zult moeten werken en - net als nu - enkele jaren in rust kunt genieten van de laatste tijden. Die velen toch al actiever doorbrengen door te reizen, tijd te steken in hobby's en lokale organisaties, familie - maar ook veel mensen gezondheidsproblemen brengt. Laten we even realistisch zijn. De ziekten en problemen, in het Engels mooi aangeduid met 'aches and pains' - komen tegenwoordig vaak op jongere leeftijd. Een Engelse studie onder ruim 11.000 ouderen geeft aan dat de uitdagingen op leeftijd liggen in:

• depressie
• een lager inkomen
• ziekten die beperkingen geven in het handelen
• beperkingen in het uitvoeren van de dagelijkse taken

Met name een lager inkomen en het (moeten) leven in een omgeving met lagere standaarden spelen een rol in het gevoel van welzijn. Een gevoel van goede gezondheid is ook belangrijk voor de meeste mensen.

We worden gemiddeld ouder - Foto: Alex Proimos via Flickr

Het OV ligt plat voor pensioen en eerder staakten ook onder andere het onderwijs en het personeel van Defensie hiervoor. Het probleem is dat de meeste mensen geen controle hebben over het inkomen in de toekomst. Dat ligt helemaal buiten hun invloed, door regelgeving en acties door de regering, de lage transparantie van pensioenfondsen (waar je geen invloed hebt op het rendement) en zeker de laatste tijd de onzekerheid of - en wat er wordt uitbetaald, en wanneer. Bij elk ander product in de markt zou je dan waarschuwingen krijgen om deze te vermijden of naar alternatieven te zoeken. Bij een pensioen, het inkomen dat je op latere leeftijd krijgt, kan dat gewoonweg niet. Meestal is het verplicht deel te nemen aan een pensioenregeling en aanvullende opties zijn voor veel mensen te duur - en dan vaak net zo ondoorzichtig.
Wil je controle hebben over jouw inkomen 'later', dan zet ik vraagtekens bij pensioenen zoals die nu bestaan. Daar heb je niets aan. Staken is niet het middel, een andere blik op de economie is nodig om voor jezelf een duurzaam inkomen op te bouwen. En dat te delen met anderen. Collega's, familie, vrienden, mensen die je tegenkomt. Dit is een radicaal andere benadering! Het is denk ik beter om daar jouw energie in te steken, dan om te staken en er uiteindelijk weinig mee te winnen. Ook dat is in actie komen. Maar wel op de positieve manier.